Pyłek pszczeli nazywany także pyłkiem kwiatowym to małe ziarenka (najczęściej o żółtym kolorze i dosyć kolistym kształcie), które są męskimi gametofitami roślin kwiatowych. To naturalny produkt zbierany przez pszczoły z kwiatów. Pszczoły zbierając nektar z kwiatów transportują go do ula gdzie jest wykorzystywany jako źródło pożywienia dla innych pszczół oraz ich larw.
Pyłek w ulu jest przetwarzany, mieszkany z nektarem i enzymami. Powstaje chlebek pszczeli (pierzga), który jest podstawowym ich pożywieniem. Pyłek pszczeli jest bardzo wartościowy i odżywczy nie tylko dla pszczół, ale także dla człowieka. Ma niesamowite właściwości prozdrowotne i jest naturalną bombą odżywczą.
Od lat stosuje się go w celach terapeutycznych wykorzystując całe spektrum korzystnych właściwości. Kuracje pyłkiem pszczelim stosuję już wiele lat, minimum 1-2 razy w roku. Szczególnie w sytuacjach osłabienia, niedoboru żelaza (np. w ciąży) oraz jako zintensyfikowane przygotowanie organizmu na czas jesienno-zimowy.
W tym artykule poznasz podstawowe fakty o właściwościach pyłku pszczelego oraz informacje praktyczne jak kuracje pyłkiem przeprowadzać w celach dietoterapeutycznym. Nie poruszam tematyki pierzgi, bo zasługuje ona na oddzielny artykuł. 😉
PYŁEK PSZCZELI – WŁAŚCIWOŚCI ODŻYWCZE
Pyłek pszczeli zawiera ponad 250 związków o ogromnym potencjale prozdrowotnym i wspierającym funkcjonowanie organizmu. Co dokładnie w nim znajdziesz?
- Białko pełnowartościowe, które zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, czyli takie których nie potrafimy sami wytworzyć i muszą być dostarczane z dietą. Białko to podstawowy budulec tkanek w naszym organizmie, wspiera wzrost komórek, produkcję enzymów, czy hormonów.
- Węglowodany – główny makroskładnik w pyłku pszczelim. Większość z nich to węglowodany złożone, które wolniej oddziałują na wzrost glukozy i insuliny we krwi.
- Tłuszcze – pyłek zawiera różne kwasy tłuszczowe, w tym niezbędne dla naszego organizmu, których nie potrafimy produkować i muszą zostać dostarczone z pożywieniem m.in. kwas alfa-linolenowy i kwas linolowy. Pyłek jest również mało znanym źrodłem kwasów omega-3, które wspierają regulację stanów zapalnych.
- Witaminy – cały wachlarz witamin zawartych w pyłku, od witaminy C, A i E aż po witaminy z grupy B (w tym znaczne ilości inozytolu) sprawia, że ma on wspaniałe właściwości wspierające funkcjonowanie układu nerwowego, odpornościowego, korzystnie działa na metabolizm i wykazuje działanie przeciwutleniające.
- Składniki mineralne – pyłek pszczeli jest bogaty w wysokoprzyswajalną formę żelaza (hemowe), magnez, cynk, selen i potas. Składniki te pełnią szereg kluczowych funkcji w organizmie od wsparcia zdrowia kości, po zachowanie równowagi elektrolitowej, biorą udział w regulacji funkcji enzymatycznych, odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu krwionośnego, nerwowego, kostnego.
- Enzymy – wspierają procesy trawienne, pomagają w przyswajaniu składników odżywczych oraz w funkcjach detoksykacyjnych.
- Karotenoidy, flawonoidy i inne związki aktywne – ich potencjał zdrowotny jest nie do przecenienia. Wspierają prawidłowe widzenia, funkcje skóry i jej wygląd, układ odpornościowy, gojenie się ran, mają właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Dbają o zdrowe serce, mózg, wątrobę i włosy. Są cudowną pożywką dla bakterii np. Akkermansia muciniphila.
- Nukleotydy – pyłek pszczeli zawiera nukleotydy, czyli podstawowe składniki budujące kwasy nukleinowe (DNA i RNA) pełniące kluczową rolę w przekazywaniu informacji genetycznych oraz informacji o procesach komórkowych. To jednak nie wszystko. Nukleotydy to szalenie ważne związki chemiczne w kontekście odporności organizmu. Wykazują działanie przeciwwirusowe, regulują odporność m.in. poprzez produkcję przeciwciał. Wspierają zachowanie równowagi między reakcjami zapalnymi a odpornościowymi. Dodatkowo mają właściwości regeneracyjne komórek nabłonkowych jelit i wspierają trawienie. Są też wraz z witaminami przeciwoksydacyjnymi żołnierzami walczącymi o zmniejszenie stresu oksydacyjnego, przez co chronią komórki przed uszkodzeniem.
Pyłek pszczeli zawiera także rożnego rodzaju olejki eteryczne i hormony.
PYŁEK PSZCZELI – WŁAŚCIWOŚCI PROZDROWOTNE
Podsumowując pyłek pszczeli wykazuje cały szereg właściwości prozdrowotnych głównie z uwagi na swój skład odżywczy. Badania naukowe potwierdzają jego funkcje:
- regulujące i modulujące odporność organizmu, w uproszczeniu pomaga budować „odporność” dzieci i dorosłych w naturalny sposób,
- hepatoprotekcyjne czyli ochronne dla wątroby,
- detoksykacyjne,
- przeciwdepresyjne,
- przeciwwirusowe,
- antyseptyczne,
- wspierające trawienie i wydalanie,
- odżywcze,
- wspomagające dietoterapię niedoboru żelaza,
- łagodzące objawy alergii,
- wspierające piękny wygląd skóry i jej odżywienie,
- wspierające prawidłowe widzenie,
- pomagające zachować energię i wytrzymałość (zastosowanie w terapiach u sportowców),
- wspierające rekonwalescencję u osób starszych i poprawę odżywienia organizmu, szczególnie przy niedożywieniu, pobytach w szpitalach, po operacjach,
- regulację poziomu cholesterolu,
- antyoksydacyjne,
- ochronne dla układu sercowo-naczyniowego (zawał serca, zakrzepica żył, udar mózgu), stosuję się go również w leczeniu żylaków,
- wspierające u alkoholików w trakcie odstawiania alkoholu (pyłek pszczeli łagodzi dolegliwości odstawienne i czyni cały proces nieco mniej „uciążliwym),
- przeciwnowotworowe,
- wspomagające w schorzeniach prostaty,
- lecznicze w oparzeniach (udowodniono, że maści z pyłkiem pszczelim stosowane na oparzenia mają właściwości skutecznej regeneracji skóry, przeciwbakteryjne i gojące),
- wspierające mikrobiotę jelitową poprzez dostępność karotenoidów, flawonoidów i innych związków regulujących jej skład.
PYŁEK PSZCZELI – ILE STOSOWAĆ PODCZAS KURACJI?
Trudno o dokładne rekomendacje ile pyłku pszczelego należy pić i jaka jego ilość jest odpowiednia dla konkretnej grupy wiekowej. Najwięcej informacji o tym dla kogo i jaka ilość jest wskazana w terapii, znajduje się na stronach internetowych różnych pasiek, bądź w starych opracowaniach literaturowych dotyczących apiterapii lub domowych sposobów na przeziębienie.
W badaniach naukowych wykorzystuje się skrajnie różne ilości pyłku przez różny okres trwania konkretnego badania. Spotkałam się z publikacjami suplementacji pyłkiem w ilości 1,2 czy 3 g dziennie, ale także z 60 g dziennie u pacjentek w III stadium nowotworu w trakcie terapii jonizującej.
W publikacji naukowej z 2015 r. Komosińskiej-Vassev i wsp. dawkowanie dla osób dorosłych ustalono na 20-40g dziennie i około 7-15g dziennie dla dzieci (nie wyróżniono grup wiekowych).
Muszę przyznać, że sama w trakcie poszukiwań konkretnych rekomendacji lata temu korzystałam właśnie z informacji od pasjonatów pszczół oraz ze starych książek, a także wiedzy zaczerpniętej z przeczytanych w tamtym czasie badań.
Rekomendowane ilości pyłku pszczelego dziennie (w zależności od grupy wiekowej) według mojej wiedzy mogą wyglądać następująco:
- dzieci od 1-3 rż. – ok. 1/2 małej łyżeczki (2-3g)
- dzieci od 3-10 rż. – ok 1-2 łyżeczki (6-12 g)
- dzieci powyżej 10 rż. – ok 2-2,5 łyżeczki (12-15g)
- osoby dorosłe – ok 3-6 łyżeczek (18-30g)
Warto zaznaczyć, że produktów pszczelich nie mogą stosować osoby na nie uczulone!!!
PYŁEK PSZCZELI – JAK DOKŁADNIE STOSOWAĆ?
Pyłek pszczeli należy dobrze przygotować przed jego zastosowaniem. Wiemy z publikacji naukowych, że nieodpowiednio rozdrobniony i nieodpowiednio podany pyłek nie jest w stanie dostarczyć nam pełnego potencjału swoich właściwości. A to dlatego, że jest bardzo trudnostrawny w swojej niezmienionej postaci. Dokładne rozdrobnienie go, żucie pozwala wykorzystać około 15% jego leczniczych właściwości.
Najlepiej jego prozdrowotny potencjał jest uwalniany w środowisku wodnym, kiedy napęcznieje przez kilka godzin. Zwiększa to wykorzystanie składników odżywczych przez organizm do około 80%.
Z tego właśnie powodu najlepszym rozwiązaniem jest przygotowanie go wieczorem poprzez zalanie ciepłą wodą (nie gorącą)!
Przygotowanie:
- Wieczorem do szklanki wsyp odpowiednią ilość pyłku pszczelego. Możesz przygotować pyłek w jednej szklance dla całej rodziny lub oddzielnie. Wszystko zależy od Ciebie. W praktyce znajdziesz najlepsze dla siebie rozwiązanie po prostu testując.
- Zalej pyłek ciepłą, przegotowaną wodą w ilości minimum 2-3x większej niż objętość pyłku. Wymieszaj całość i odstaw. Jeśli pyłek wchłania za dużo płynu dolej jeszcze wody. Nie zalecam wlewać za dużo, bo pyłek szczególnie dla nowicjuszy nie jest raczej rarytasem. Im więcej wody wlejesz tym więcej trzeba będzie wypić. 🙂
- Rano przed śniadaniem do napęczniałego pyłku dodaj jeszcze trochę ciepłej wody, wymieszaj i wypij. Jeśli nie jesteś w stanie znieść jego smaku i zapachu dodaj nieco miodu.
Pyłek pszczeli zaleca się stosować przed posiłkami. Najlepiej około 30 minut przed. Jeśli to niemożliwe wykorzystaj go tak by było to najłatwiejsze dla Ciebie.
Pyłek pszczeli w wersji PETARDA ODPORNOŚCIOWA 😉
- Do przygotowanego pyłku możesz dodać dodatkowo sok z cytryny.
- Dodatkowo wsyp nieco pieprzu i kurkumy oraz pierzgi lub propolisu.
- Sprawdzi się też sok z imbiru.
Taka mieszanka ma olbrzymi potencjał prozdrowotny! Działa przeciwzapalnie, przeciwoksydacyjnie i przeciwwirusowo. Polecam jednak zacząć od podstaw, a póżniej wzmacniać działanie kuracji.
PYŁEK PSZCZELI – CZAS KURACJI
Podstawowa kuracja powinna trwać miesiąc do dwóch. Czasem zaleca się 3 miesiące. Warto stosować ją kilka razy w roku z przerwami. Można np. przeprowadzić kurację przez miesiąc, a następnie zrobić 2 tygodnie przerwy lub stosować 2 miesiące i zrobić 1 miesiąc przerwy (osobiście wolę to rozwiązanie).
Szczególnie zalecam kurację pyłkiem przed sezonem jesienno-zimowych, czyli latem oraz w trakcie sezonu zimowego. Wiosna to też czas wielu przeziębień i aktywacji wirusów, które przeczekały zimę i atakują jak jest ciepłej. Ten czas też się sprawdzi.
Stosowanie pyłku w celu wzmocnienia organizmu i układu odpornościowego to tylko jeden z elementów układanki. Przypominam, że odporność i zdrowie buduje się cały rok, a konkretne działania intensyfikujące to ważne dodatki do zdrowej, zbilansowanej diety i stylu życia. 🙂
PYŁEK PSZCZELI – JAKI WYBRAĆ?
Przede wszystkim najlepiej kupować pyłek pszczeli w sklepach pszczelarskich lub bezpośrednio od zaufanego pszczelarza. Dobrą opcją jest też wyszukiwanie pyłku np. na allegro i zakup od znanej pasieki, która działa na rynku od wielu lat. Czasem to kwestia prób i błędów.
Z doświadczenia mogę powiedzieć, że dobrej jakości pyłek mimo specyficznego smaku jest słodki i przyjemny oraz dobrze się rozpuszcza. Dodatkowo ma mało „czarnych ziarenek”, których nie sposób rozpuścić. Pyłki tanie, gorszej jakości słabiej się rozpuszczają i moim zdaniem są też mniej przyjemne w smaku. Dodatkowo sam pyłek ma właśnie więcej tych „czarnych ziarenek”, których nie spożytkuje za bardzo nasz organizm.
Najczęściej kupuję pyłek pszczeli z Pasieki Sienkiewicz zlokalizowanej na Warmii. Ma to znaczenie, bo Warmia to nadal zielone płuca Polski. Próbowałam też pyłek z Olini oraz Vivio oraz MyVita. Olini polecam, dwa pozostałe moim zdaniem są znacznie mniej smaczne i mają więcej czarnych ziarenek.
PYŁEK PSZCZELI – GARŚĆ INFORMACJI PRAKTYCZNYCH PRZY WPROWADZANIU PYŁKU DO DIETY DZIECI
- Mój ponad roczny synek otrzymuje pyłek z miodem przed śniadaniem. Wlewam go w kieliszek i podaje częściowo pozwalając mu „bawić się” i pić samodzielnie, a częściowo podając go strzykawką. Wtedy mam pewność, że to co dałam mu ze strzykawki faktycznie trafiło do jego jelit. 🙂
- Dosładzanie pyłku miodem sprawia, że dzieci chętniej go akceptują.
- Można przyzwyczajać dziecko do zapachu i smaku pyłku posypując nim np. owsiankę w niewielkiej ilości. Organizm nie skorzysta za bardzo na takim pyłku, ale nie o to w takim działaniu chodzi. Tu celem jest przyzwyczajanie do smaku i zapachu, który naprawdę jest specyficzny.
- Pyłek napęczniały w wodzie można też dodać np. do smoothie/koktajlu dziecięcego, który maluch lubi. Polecam testować i sprawdzać czy lepiej wlać cały pyłek do małej porcji koktajlu czy do całej porcji. Sama najczęściej dodaję tylko do niewielkiej ilości. Dlaczego? Po pierwsze nie wiem czy syn coś wypije, a jeśli nie wypije to nie chcę „marnować” całego koktajlu/smoothie. Po drugie możliwe, że zaakceptuje podawany smak bez problemu i będzie łatwiej wprowadzać go bez dodatków. Tak wprowadzać można też np. zakwas z buraka u dzieci powyżej 1 rż. by wspierać ich mikrobiotę jelitową.
- Niektórzy dolewają pyłek do soku bądź innego ciepłego (nie gorącego) napoju, ale nie testowałam tych rozwiązań więc nie wiem czy są skuteczne.
- Pyłek można podać też z czymś słodkim np. deserem polanym miodem. Sprawdzić się możne także podanie pyłku wraz z miodem i masłem orzechowym (o ile dziecko nie ma alergii na konkretne orzechy).
No i pewnie najważniejsza rada do zastosowania to
… bądź przykładem. Pij pyłek razem z dzieckiem, zachwycaj się, nie nastawiaj dziecka do tego jaki ma smak, powstrzymaj się od niezachęcających min. Modeluj pożądane zachowanie. 🙂
PODSUMOWANIE
Pyłek pszczeli ma szereg udokumentowanych prozdrowotnych właściwości. Jest produktem wysoko odżywczym i naturalnym. Warto jednak pamiętać, że ma właściwości alergizujące. Choć alergia nie jest bardzo powszechna warto mieć to na uwadze. Kuracja pyłkiem pszczelim wymaga jego wcześniejszego przygotowania i rozpuszczenia w płynie, aby mógł wykazywać swoje właściwości. Wszechstronność jego działania jest ogromną zaletą. Pij na zdrowie!
BIBLIOGRAFIA
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4377380/
- https://www.ptfarm.pl/wydawnictwa/czasopisma/bromatologia-i-chemia-toksykologiczna/117/-/27209
- https://www.czytelniamedyczna.pl/2601,sklad-chemiczny-i-adaptogenne-dzialanie-pszczelego-pylku-kwiatowego-cz-i-sklad-c.html
- https://www.czytelniamedyczna.pl/5823,mozliwosci-stosowania-pylku-kwiatowego-w-chorobach-serca-i-naczyn-krwionosnych.html
- https://wcinaj-miod.pl/pylek-pszczeli/
- https://food-forum.pl/artykul/sklad-chemiczny-i-adaptogenne-dzialanie-pszczelego-pylku-kwiatowego
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8230257/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24262487/
Artykuł zawiera linki afiliacyjne.
