Zdrowe odżywianie - co to właściwie oznacza?

Zdrowe odżywianie – co to właściwie oznacza? Które produkty są zdrowe, a które nie? Ewidentnie mamy do czynienia z ogólnym zagubieniem osób, które chcą jeść zdrowo. Widzę to po moich Podopiecznych, po reakcjach i wiadomościach, które otrzymuję w social mediach czy w mailach.

Pacjenci przychodzą i dopytują czy można jeść w końcu chleb i używać śmietany czy nie za bardzo, bo to jednak jest niezdrowe? Nieustannie czytam i słucham wielu mitów żywieniowych, które krążą w eterze, umacniają swoją pozycję przez powtarzalność i szkodzą ogółowi.

Napisałam wpis o tym co mnie przeraża w obecnym podejściu do zdrowej diety, gdzie widzę zagrożenia i co mnie martwi z perspektywy dietetyka, który pracuje z ludźmi twarzą w twarz i widzi jak dużo zamieszania wywołują sprzeczne komunikaty płynące od różnych specjalistów.

ZDROWE ODŻYWIANIE I RÓŻNE ZALECENIA. DLACZEGO TAK JEST?

Zdrowe odżywienia staje się modne. I mnie akurat taka moda cieszy. Wychodzi nam w dużej mierze na zdrowie poza pewnymi wyjątkami, gdy dochodzi do zaburzeń odżywiania. Dziś jednak każdy z osobna ma swoją definicję zdrowego modelu żywienia. Co człowiek to inna opinia.

W związku z tym funkcjonują niejednokrotnie sprzeczne teorie na temat tego co jest zdrowe, a co nie. Powstają niedomówienia, pomówienia i konflikty. Mamy też wysyp ekspertów z tej dziedziny mimo, że nie mają ugruntowanej wiedzy, skończonych studiów. W końcu mama koleżanki pracuje w szpitalu – wie na pewno najlepiej. A kolega schudł dzięki diecie cytrusowej 30 kg, więc musi być to odpowiedni sposób. Ktoś inny jada tylko kaszę jaglaną, bo jest najzdrowsza, przecież nie ma glutenu. Gluten jest bardzo niezdrowy! Nie wspominając już o konfliktowym podejściu niektórych środowisk do konkretnej diety np. wegańskiej i paleo.

Nie da się również ukryć, że istnieje olbrzymia ilość badań, które zarówno potwierdzają jak i zaprzeczają dobremu wpływowi na zdrowie określonych modeli żywieniowych. Środowisko żywieniowców jest podzielone i z racji doświadczeń i z powodu własnej filozofii żywienia. Dietetycy zalecają określone diety czy produkty, przestrzegając czasem mniej lub bardziej zasadnych reguł. To nie ułatwia wyboru przeciętnemu Kowalskiemu.

Z drugiej jednak strony mamy ogromną ilość badań przeprowadzanych od wielu lat gdzie korzystny wpływ na zdrowie wykazuje dieta DASH (z ang/ Dietary Approaches to Stop Hypertension) czy dieta śródziemnomorska.

CZYM ZATEM JEST ZDROWE ODŻYWIANIE?

To moja definicja i odnosi się do osób dorosłych i zdrowych. Jest wynikiem mojego doświadczenia, wiedzy, praktyki, światopoglądu i zapewne jakiś wierzeń, intuicji. Te wszystkie rzeczy budują opinię, nie tylko moją, ale każdego. Zatem niech nie dziwi Cię słowo „wierzeń”.

ZDROWE ODŻYWIANIE to dostarczanie organizmowi takiej ilości kilokalorii (energii), której potrzebuje by prawidłowo funkcjonować. Ilość ta zależy od wieku, płci, stanu zdrowia czy poziomu aktywności fizycznej. Wraz z tą energią, która dostaje się do organizmu dzięki pożywieniu dostarczane są niezbędne składniki odżywcze, budulcowe, które pozwalają organizmowi prawidłowo pracować. Żywienie takie pozwala zapobiegać niedoborom żywieniowym, sprzyja zachowaniu zdrowia, koncentracji, sił witalnych i chroni przed chorobami dietozależnymi, wspiera odporność organizmu, płodność i utrzymanie prawidłowej masy ciała.

CO TO OZNACZA W PRAKTYCE?

Unikanie objadania się, przejadania.
Jedzenie produktów jak najmniej przetworzonych czyli owoców, warzyw, produktów zbożowych pełnoziarnistych, mięsa/ryb/nabiału (w zależności też od światopoglądu dot. kwestii środowiska czy praw zwierząt), orzechów, nasion, pestek itd.
Unikanie sztucznych substancji: barwników, konserwantów, słodzików w napojach, wypełniaczy itd.
Rozważne stosowanie cukru i zamienników.
Picie odpowiedniej ilości płynów niedostarczających kilokalorii np. wody.
Unikanie produktów zawierających antybiotyki i hormony w szczególności nabiału i mięsa oraz wędlin oraz stosowanie ich zamiennie z roślinami strączkowymi.
Jedzenie dużej ilości warzyw. Ile porcji warzyw i owoców dziennie jadać? Sprawdź tutaj.
Obserwację swojego organizmu i sygnałów, które wysyła po spożyciu posiłków np. senność, dolegliwości żołądkowe, zaparcia. Tak by móc modyfikować sposób odżywiania i dobór produktów.
Umiarkowane spożycie soków owocowych z uwagi na to, że zawierają dużo cukrów prostych, a mało błonnika.
Jedzenie kolacji najpóźniej 2-3 h przed snem. Wieczorem organizm spowalnia przemianę materii, szykuje się do regeneracji. Objadanie się na wieczór nie jest korzystne dla zdrowia.
Dbałość o jakość produktów, które spożywamy. Wybieranie produktów o znanym pochodzeniu, sezonowych, od zaufanego sprzedawcy, producenta, który hoduje lub uprawia w sposób zrównoważony (o ile to możliwe)
Unikanie barów i restauracji typu fast food, miejsc z żywnością niewiadomego pochodzenia.
Świadome jedzenie i umiejętne kontrolowanie tego ile zjadamy.
Różnorodność zjadanych produktów ze względu na ich zróżnicowane oddziaływanie na organizm i odmienny skład witamin, składników mineralnych i składników aktywnych (antyoksydanty, polifenole itd)
Jedzenie produktów takich jak słodycze, słone przekąski i inne produkty przetworzone jako okazjonalny element diety, deser raz czy 2 razy w tygodniu, a nie na co dzień. Przestrzeganie mniej więcej zasady 90% zdrowej żywności i 10% mniej zdrowej moim zdaniem jest bardzo rozsądnym rozwiązaniem, które pozwala zjadać coś niekoniecznie super zdrowego, ale co lubimy i nadal dbać o zdrowie.