Zapewne zastawiasz się co to jest i czy przypadkiem nie coś z rodziny szarlatańskich. Otóż nie. Amarantus choć wielu osobom zupełnie nieznany powoli zdobywa swoich zwolenników, zwłaszcza wśród tych dla których zdrowe żywienie jest ważne. Z tego wpisu dowiesz się czym jest amarantus oraz dlaczego włączyć go do diety. Dodatkowo zamieszczam kilka przepisów z jego wykorzystaniem. Specjalnie dla Ciebie przygotowałam tabelę, która pokażę jak amarantus zaspokaja zapotrzebowanie na składniki odżywcze w procentach. To bardzo obrazowe. Dodatkowo na blogu Lifestyle Dietetyczki czyli moim możecie przeczytać podsumowanie tygodnia na diecie wege, zamieściłam przepisy oraz jadłospis. Zapraszam.
CIUT TEORII
Amarantus jest rośliną uprawną, której historia sięga ponad 5000 lat. Indianie, Majowie i Aztekowie uprawiali tą roślinę na ogromnych polach i uważali, że jest święta. Mielili nasiona amarantusa (nazywanego też szarłatem) tak jak dzisiaj mielimy ziarna pszenicy by powstała mąka, a z niej przyrządzali tortille, placki i napoje. Młode liście i pędy wykorzystywali jako warzywo dodając między innymi do sałatek. Szarłat był uznawany za pożywienie dodające siły, charyzmy i waleczności. Jak mówią źródła podawano go biegaczom i wojownikom, bo dodawał energii dodziałania. Do Europy amarantus trafił najpierw jako roślina ozdobna. Teraz błyszczy dzięki swoim żywieniowym zaletom.
FAKTY ŻYWIENIOWE
- Szarłat jest bardzo dobrym źródłem cennego białka. Posiada w odpowiedniej ilości aminokwasy egzogenne m.in. lizynę, cystynę czy metioninę (cegiełki budujące białka), których organizm sam nie potrafi wytworzyć. Musimy je dostarczyć z pożywieniem.
- Ziarna amarantusa są lekkostrawne, a jednocześnie zawierają duże ilości błonnika pokarmowego dlatego można stosować go w zaparciach u dzieci, problemach z żołądkiem oraz w ramach usprawnienia perystaltyki jelit.
- Badania nad szarłatem wykazują, że ma on szczególne znaczenie w obniżaniu wysokiego ciśnienia krwi i zmniejszania stanów zapalnych oraz ryzyka zachorowań na cukrzycę, nowotwory oraz choroby serca.
- Zboże to zawiera wiele cennych składników mineralnych. Do głównych należy zaliczyć przede wszystkim magnez, wapń i żelazo. W 100 g amarantusa można znaleźć 248 mg magnezu, 159 mg wapnia i 7,6 mg żelaza. Jest również doskonałym źródłem manganu i selenu w diecie. Ilości tych wszystkich minerałów są znacznie wyższe niż w 100 g pszenicy.
- Wysoka zawartość żelaza powoduje, że szarłat jest doskonałym produktem w walce z anemią. 100 g szarłatu to prawie połowa dziennego zapotrzebowania na ten minerał wśród osób dorosłych. Spójrzcie na tabelę.
- Wykorzystuje się go jako dobre źródło wapnia w diecie dzieci ale również dorosłych.
- Amarantus nie zawiera glutenu dlatego może być spożywany przez osoby dotknięte celiakią lub alergią pokarmową na gluten.
- Zapomniałabym, że amarantus daje orzechowy posmak.
W KUCHNI
Amarantus na półkach w sklepie znajdziemy w postaci: mąki, płatków, nasion, oleju tłuczonego na zimno, ziaren, poppingu (tzn. amarantus ekspandowany). Ale także w żywności z jego dodatkiem (ciastka amarantusowe, pieczywo, batoniki, zetknęłam się nawet z cukierkami Michałki z dodatkiem amarantusa, pieczywo chrupkie itp).
Można wykorzystywać go do przygotowywania placuszków, naleśników, herbatników, murzynka amarantusowego, sezamek, ciastek, ciast, jako dodatek do pulpetów, kotletów, jogurtów, sałatek i wielu innych. Z technologicznego punktu widzenia najlepiej jednak używać amarantus w kombinacji z innymi zbożami. Jest on sam w sobie dość ciężki, trudno jest jego obróbka termiczna, dodając innych zbóż zmniejszamy wagę i ułatwiamy obróbkę. Oprócz tego uzupełniamy posiłek w inne aminokwasy egzogenne.
Szarłat gotuje się tak jak jak kasze czy ryż. Warto robić to na wolnym ogniu, pod przykryciem.
WIEDZA PRAKTYCZNA
- Amarantus jest produktem, który znajdziemy w sklepach ze zdrową żywnością, supermarketach i mniejszych marketach, zwykle w działach nazywanych „zdrowa żywność”. Sieć Rossmann również w swoim asortymencie posiada amarantusowe produkty.
- Możemy też nabyć je przez internet i głównie ten sposób polecam. Robiąc większe zakupy często otrzymujemy przesyłkę za darmo, a produkty są najczęściej znacznie tańsze niż w sklepach tradycyjnych.
- Amarantus nie jest tani. Nie ma się co czarować. Smażenie naleśników z amarantusowej mąki dla całej rodziny jeśli mamy zbyt mały budżet nie jest możliwe zbyt często. Trzeba czasem mierzyć siły na zamiary. Mimo wszystko warto dodawać go w małych ilościach do różnych potraw i posiłków.
- W ramach ekstrawagancji żywieniowych, zamiast kupna dwóch czekolad, może lepiej zaopatrzyć się w amarantus ekspandowany i sprawdzić jego smak? Tak wiem, że to nie czekolada, ale przełożenie cenowe jest podobne. Czekoladę zjemy szybko i niekoniecznie na zdrowie. Amarantus będziemy zużywać dłuższy czas i to dla zdrowia.
- Przeszukując internet sprawdzałam ceny i uśredniając są mniej więcej takie (pamiętajcie, że w sklepach stacjonarnych zwykle jest drożej, większe opakowania zwykle też są tańsze i bardziej opłaca się je nabyć):
- mąka 0,5 kg od 8 do 14 zł,
- nasiona w zależności od gramatury od 6 do 13 zł ,
- amarantus ekspandowany w zależności od gramatury od 5,5 do 12 zł (z dodatkami np. orzechów, melasy jest droższy),
- płatki amarantusowe w zależności od gramatury od 6 zł do 11 zł,
- mieszanki musli z amarantusem to zwykle około 11-12 zł,
- ciastka i ciasteczka nie kosztują mniej niż 5-6 zł, czasem do 12 zł,
- pieczywo chrupkie z dodatkiem amarantusa (zwykle nie jest go zbyt wiele) około 8 do 10 zł,
- a batoniki nie mniej niż 3 zł.
Na sam koniec kilka przepisów z wykorzystaniem amarantusa:
PRZEPISY
1. Placuszki owsiano-amarantusowe
2. Jogurt gruszkowy z poppingiem
- 150 g jogurtu naturalnego
- dwie łyżki amarantusa ekspandowanego
- gruszka
- listki mięty
- opcjonalnie: cynamon, miód
Przygotowanie: Do jogurtu dodaj amarantus, listki mięty, pokrojoną lub zblendowaną gruszkę oraz cynamon i opcjonalnie miód. Gotowe 😉
3. Amarantusowe płatki na mleku z bananem
- 5 łyżek płatków amarantusowych
- 200 ml mleka krowiego lub roślinnego
- 1 mały banan
- opcjonalnie: pestki słonecznika, pestki dyni, siemię lniane
Przygotowanie: Zagotuj mleko z dodatkiem płatków oraz pokrojonym bananem. Dodaj pestki słonecznika czy dyni.
4. Kotlety z indyka z amarantusem
- 500g mięsa mielonego z indyka
- 1 jajko
- 8 łyżek amarantusa ekspandowanego
- 2 łyżki płatków owsianych
- przyprawy: sól, pieprz, pieprz ziołowy lub inne ulubione
Przygotowanie: Wymieszaj wszystkie składniki i dopraw do smaku. Uformuj kotleciki (wychodzi około 18 sztuk z całej masy). Piecz w 200 stopniach około 20 minut. Po 10-12 minutach przekręć kotlety na drugą stronę. Podawać je można dosłownie do wszystkiego, nawet jeść na zimno na kanapce bo są pyszne!
5. Sałatka piękności
- 1 kiwi
- 1 mandarynka
- 1 małe jabłko
- 10 migdałów
- 1 łyżeczka pestek dyni
- 4 łyżki amarantusa ekspandowanego
- 3 łyżki jogurtu naturalnego/kefiru/maślanki opcjonalnie
Przygotowanie: Owoce pokrój dowolnie i wrzuć do miseczki, dodaj pestki, migdały i amarantus. Zalej jogurtem/kefirem/maślanką jeśli lubisz.
Jadacie szarłat? Jest Wam znany? Do jakich dań go wykorzystujecie? Czekam na Wasze propozycje, bo chętnie próbuję nowe przepisy.
