Kawa w ciąży – można czy absolutnie nie? Czy kawa w ciąży jest bezpieczna? I czy tylko o kawę w tym wszystkim chodzi?
Cóż przede wszystkim należy podkreślić, że to nie o samą kawę chodzi, ale o kofeinę w niej zawartą. Jeśli spojrzymy na bezpieczeństwo picia lub nie picia kawy w ciąży przez pryzmat właśnie kofeiny, od razu rozszerza się wachlarz możliwości spożycia tego związku wraz z inymi produktami, które są obecne w diecie. Zagadnienie też przez to staje się bardziej skomplikowane.
KAWA W CIĄŻY CZYLI O METABOLIZMIE KOFEINY W CIĄŻY
Każda przyszła mama wie, że organizm w ciąży funkcjonuje zupełnie inaczej. A wraz z tymi zmianami w funkcjonowaniu, których nie widać idą zmiany, które odczuwamy (wymioty, mdłości, zmęczenie, senność itd). Do zmian, których nie widać należy właśnie metabolizm kofeiny.
Za sprawą zmian hormonalnych zmniejsza się aktywność enzymów wątrobowych mamy, a to bezpośrednio wpływa na tak zwany okres połowicznego rozpadu kofeiny. Co to jest okres połowicznego rozpadu ? To czas w którym połowa danego związku uległa rozpadkowi (zanikowi).
Cytując jeden z artykułów z bibliografii:
Czas połowicznego rozpadu kofeiny u osób dorosłych waha się od 3 do 7 godzin. Niemowlęta do 6–9. miesiąca życia mają ograniczoną zdolność metabolizmu kofeiny z powodu zbyt małej ilości enzymów wątrobowych, stąd około 85% wydalanej z moczem kofeiny ma postać niezmienioną (…). U kobiet w ciąży czas połowicznego rozpadu kofeiny jest 2–3-krotnie wydłużony, z powodu zmian hormonalnych zachodzących w organizmie.
Kofeina i produkty jej metabolizmy przenikają przez łożysko w związu z czym przyjmowanie dużych ilości tej substancji może mieć wpływ na rozwój płodu. Narządy płodu szczególnie wątroba dopiero się rozwijają, dlatego wydalanie kofeiny z organizmu jest spowolnione. Tak samo jak u matki.
Niektóre badania sugerują, że jest to związane ze związkami o nazwie katecholominy, które mogą zakłócać łożyskowy przepływ krwi oraz upośledzać transport ważnych dla rozwijającego się maluszka składników odżywczych. Niestety jednak nie jest to mechanizm dobrze poznany. To tylko przypuszczenia. Nie wiemy tak naprawdę jaki wpływ na rozwój płodu ma kofeina. Nie mniej jednak narosło wokół jej spożycia, a przede wszystkim kawy w ciąży dużo mitów.
Mówi się o tym, że kawa w ciąży może uszkadzać płód, wpływać na rozwój niedokrwistości (anemii), zwiększać ryzyko poronienia, wcześniejszego porodu czy skutkować mniejszą masą urodzeniową dziecka. Czy to prawda?
KOFEINA A NIEDOKRWISTOŚĆ W CIĄŻY
Wpływ na wystąpienie niedokrwistości w ciąży ma ogromna ilość czynników. Przede wszystkim nieodpowiednia dieta mamy przed ciążą i w jej trakcie, poziom żelaza w organizmie kobiety przed zajęciem w ciążę, stan zdrowia kobiety. Nie da się jednoznacznie powiedzieć, że kofeina może podowodować niedokrwistość. Zbadanie tego zagadnienia jest niesłychanie skomplikowane, o ile w ogóle możliwe.
Warto jednak więdzieć, że w ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na żalazo i faktycznie wiele kobiet rozwija niedokrwistość z niedoboru żelaza. Wiele z nich bowiem nie dostarcza odpowiedniej jego ilości z diety czy to z powodu dużej wybredności samej kobiety co do produktów które jada. Czy to z powodu objawów ciążowych, których doświadcza np. przedłużających sę wymiotów, mdłości.
Należy jednak podkreślić, że kofeina ma udowodnione działanie zmniejszające wchłanianie żelaza. Należy więc u każdej osoby mającej problemy z niedoborami tego składnika (nie tylko mam w ciąży) przestrzegać zasady by nie pić kawy ani herbaty do posiłków. Wypicie około 250 ml kawy do posiłku może bowiem zmniejszyć wchłanianie żelaza z posiłku nawet o 70%.
KOFEINA W CIĄŻY A MASA URODZENIOWA DZIECKA
Badania naukowe są rozbieżne. Niektóre wykazują, że np. picie około 5 filiżanek kawy dziennie może wpłynąć na mniejsza masę urodzeniową noworodka o 50g. Inne, że 2 filiżanki dziennie to 15 g mniejsza masa urodzeniowa dziecka. Jeszcze inne nie wykazują żadnego wpływu. Według wielu badaczy ma wpływ na to przede wszystkim jak dana kobieta metabolizuje kofeinę (nie każdy ma taki sam sprawny lub niesprawny mechanizm wydalania kofeiny).
KAWA W CIĄŻY A RYZYKO PORONIEŃ?
To kolejne zagadnienie związane z wpływem kofeiny na organizm kobiety w ciąży i rozwój płodu, które nie zostało wyjaśnione. Badacze nie są zgodni tak samo jak w kwestii masy urodzeniowej dziecka, a ilości spożywanej kofeiny. Są jednak przesłanki ku temu, jakoby ilość spożywanej kofeiny wpływała na zwiększone ryzyko poronień i rośnie wraz z ilością spożytej kofeiny. Czyli im więcej kofeiny w diecie tym większe ryzyko poronienia.
Należy tu podkreślić po raz kolejny, że to bardzo trudny do zbadania związek więc przeprowadzone pod tym kątem badania mają ogromne ograniczenia i nie można ich brać za pewnik.
ŹRÓDŁA KOFEINY W DIECIE
Skoro nie o samą kawę w ciąży chodzi, a kofeinę to warto wiedzieć gdzie jest szukać.
Kofeina znajduje się przede wszystkim w takich produktach jak:
- kawa
- kakao
- herbata
- czekolada, wyroby czekoladowe (czekoladki kofeinowe, ciasta typu tiramisu)
- koktajle z dodatkiem kawy
- napary różnych mieszanek ziołowo-owocowych
- napoje energetyzujące
- napoje typu cola
- suplementy diety w tym tabletki, kapsułki ale też różne koncentraty przyspieszające odchudzanie, rzekomy detoks organizmu itp.
- leki i parafarmaceutyki
- batony i inne produkty o specjalnym przeznaczeniu np. często batony dla sportowców albo batony odchudzające, przyspieszające metabolizm.
Poniżej jest wklejona tabela pokazująca ile kofeiny znajduje się w kawie i herbacie czy produktach czekoladowych konkretnych marek dostępnych na rynku polskim i jak zmienia się ta zawartość w zależności od czasu parzenia czy ilości użytego produktu np. kawy. Polecam się dobrze przyjrzeć 🙂
KAWA W CIĄŻY – TO W KOŃCU MOŻNA CZY NIE MOŻNA?
Na podstawie dostępnych badań rekomendacje odnośnie spożycia kofeiny, w wielu krajach są takie same i wynoszą do 300 mg dziennie. Taka ilość pobrania kofeiny z różnych źródeł przez kobietę w ciąży jest uznana za bezpieczną. Co to oznacza? Oznacza, że kobieta która przed ciążą piła kawę i nie chce z niej zrezygnować może spokojnie takową wypić, o ile nie ma innych przeciwwskazań medycznych.
[feature_box style=”26″ only_advanced=”There%20are%20no%20title%20options%20for%20the%20choosen%20style” alignment=”center”]
Do 300 mg kofeiny dziennie jest uznane za bezpieczne dla kobiety w ciaży.
[/feature_box]
Często kobiety zjadają całą czekoladę (najwięcej kofeiny jest w gorzkiej), która ma tyle samo kofeiny co filiżanka kawy i nie mają z tego powodu wyrzutów sumienia, a pijąć kawę a i owszem. To absurd myślenia o pewnych rzeczach w sposób zero jedynkowy.
Warto pamiętać, że kawa rozpuszczalna ma więcej kofeiny niż mielona. Zawartość kofeiny w wyrobach czekoladowych będzie tym większa im więcej kakao w produkcie. Stąd gorzka ma więcej niż mleczna.
Mam nadzieję, że tym wpisem rozwiałam wątpliwości odnośnie tego czy kawa w ciąży jest bezpieczna. Jak we wszystkim w życiu umiar jest najważniejszy. 🙂
BIBLIOGRAFIA:
- Jarosz M., Wierzejska R., Mojska H., Świderska K., Siuba M., Zawartość kofeiny w produktach spożywczych. Bromat. Chem. Toksykol. – XLII, 2009, 3, str. 776 – 781.
- Wierzejska R., Kofeina – powszechny składnik diety i jej wpływ na zdrowie. Rocz. Panstw. Zakl. Hig. 2012, 63, Nr 2, 141 – 147.
- Dudek-Palarczyk M. Czy picie kawy w ciąży jest bezpieczne? Jaki wpływ na przebieg ciąży może mieć kofeina? Współczesna Dietetyka 13/2017.
