Nukleotydy to biologicznie czynne związki organiczne (takie “małe klocki”), które budują nasze geny. Wiele nukleotydów (klocków) łączy się ze sobą w długie łańcuchy by powstało DNA i RNA, które są nośnikami informacji genetycznych.

DNA i RNA mówią komórkom jak mają funkcjonować, wydają instrukcje, stanowią o tym jakie cechy dziedziczymy (np. kolor skóry, włosów itd).

Nukleotydy nazywa się też często “budulcami ciągłości życia”, ponieważ odgrywają szalenie ważną rolę w procesach budulcowych, regeneracyjnych i naprawczych tkanek. Ma to szczególne znaczenie w okresach zwiększonego zapotrzebowania na kwasy nukleinowe m.in. w chorobach zapalnych jelit, uszkodzeniach jelit, w okresie obniżonej odporności, okresie szybkiego wzrostu (dzieci), przy niedożywieniu i w czasie rekonwalescencji, po operacjach i zabiegach związanych z ingerencją w ludzkie tkanki, przy zmniejszonym spożyciu białka, w czasie oraz po infekcji covid-19.

NUKLEOTYDY – INNE KLUCZOWE FUNKCJE W ORGANIZMIE

Nukleotydy pomagają przenosić energię wewnątrz komórek. Jednym z takich nukleotydów jest tzw. ATP (adenozynotrifosforan). Można go porównać do małej baterii dostarczającej energię różnych komórkom by mogły działać.
Uczestniczą w przekazywaniu sygnałów między komórkami i regulują różne działania komórkowe. Są więc swego rodzaju pomocnikami, którzy dbają o utrzymywanie porządku w środku komórek.
Oprócz tego, nukleotydy są częścią innych ważnych biologicznie związków np. enzymów i koenzymów. Odgrywają rolę w tym by prawidłowo zachodziły różne procesy biochemiczne.

O tym jak wymienione wyżej funkcje dokładnie oddziałują na wsparcie zdrowia i dlaczego mogą być ważnym elementem współczesnej dietoterapii, przeczytasz w dalszej części artykułu.

Teraz zachęcam Cię do zanurzenia się na chwilkę w roli mleka kobiecego i nukleotydów w nim zawartych na zdrowie dzieci. Pamiętasz? Ty też kiedyś byłeś dzieckiem. 🙂

NUKLEOTYDY W MLEKU KOBIECYM – NIEZWYKŁE WŁAŚCIWOŚCI MLEKA DZIĘKI NIEZWYKŁYM SKŁADNIKOM

Mleko kobiece jest unikalne, nie do odtworzenia w postaci mieszanki mlekozastępczej, zawiera szereg składników wspierających zdrowie i rozwój małych dzieci. Co sprawia, że jest tak wspaniałe i co mają do tego nukleotydy?

Składniki mineralne i witaminy, a także łatwostrawne węglowodany (laktoza) oraz tłuszcze, które budują mózg i wzrok dziecka (głównie wielonienasycone kwasy tłuszczowe). Co ciekawe zapotrzebowanie na tłuszcze u niemowląt jest znacznie wyższe niż u osób dorosłych. Warto wiedzieć, że mama powinna jadać dużo wysokogatunkowych ryb lub suplementować kwasy omega-3 by jej mleko było w nie zasobne.

Mleko matki jest odżywcze nawet wtedy kiedy ona sama nie jest dobrze odżywiona. Do mleka “wciągane” są składniki odżywcze pochodzące z diety i zapasów matki w pierwszej kolejności. Stąd u mam łatwiej o niedobory różnych składników odżywczych. Dziecko i jego wzrost oraz rozwój są priorytetem.

Mleko matki jest zmienne. Inne na początku karmienia oraz w jego trakcie. Inne w nocy i zupełnie inne w dzień. Zmienia się w nim stężenie tłuszczu, białka, laktozy, hormonów i enzymów na przestrzeni dobry, a także z czasem karmienia piersią.

Hormony, enzymy, przeciwciała – elementy wspierające nie tylko rozwój dziecka, trawienie, wzrost, ale i jego odporność na lata. Jednym z najważniejszych składników w tej kategorii jest laktoferyna. Ma ona bardzo silne właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i wspierające dojrzewanie układu odpornościowego. Jak wskazuje ciekawe polskie badanie Czasnykowskiej-Łokackiej i wsp. im dłużej karmione piersią jest dziecko, tym więcej laktoferyny znajduje się w jej mleku. Badacze wyodrębnili z mleka matki karmiącej dłużej niż 24 miesiące aż 5 gramów laktoferyny na litr! Nie bez kozery nasze babki i matki powtarzały, że dziecko karmione dłużej piersią ma lepszą odporność. I nauka znajduje na to potwierdzenie. Warto jednak dodać, że odporność to bardzo złożone “zjawisko” i nie tylko karmienie piersią wpływa na jego kształ.

Oligosacharydy mleka kobiecego stymulujące wzrost dobrych bakterii jelitowych, warunkujące prawidłową jego pracę, dojrzewanie, odporność. Szalenie ważne składniki w diecie niemowląt i małych dzieci, kiedy ich mikrobiota jelitowa jest programowana na resztę życia. Tak zwane 1000 pierwszych dni życia dziecka (choć jak wiemy okres prenatalny także) mają wpływ na kształt mikrobioty jelitowej dziecka. Wykształcona w czasie pierwszych 3 lat mikrobiota, w świetle aktualnej wiedzy naukowej, jest matrycą zdrowotną na całe jego życie.

Nukleotydy – mające właściwości wspierania wzrostu i odbudowy, stymulują odporność dzieci, produkują przeciwciała, wspierają układ pokarmowy. W mleku kobiecym jest ich szczególnie dużo na początku okresu karmienia (zwłaszcza w siarze), z czasem ich ilość maleje. Badania kliniczne wykazały, że dzieci karmione piersią mogą mieć m.in. lepszą odporność ze względu na obecność nukleotydów w mleku mamy.

Nukleotydy są uważane za warunkowo niezbędne składniki odżywcze w okresie niemowlęctwa. Stąd wiele mieszanek mlekozastępczych zawiera nukleotydy dietetyczne w składzie, aby dzieciom nie karmionym mlekiem mamy dać możliwie jak najlepsze warunki do odżywienia i wzrostu. Podobnie sytuacja wygląda z oligosacharydami dodawanymi do mieszanek mlekozastępczych. Wszystkie te składniki mają wesprzeć malucha mlekiem zastępczym, które ma jak najwięcej składników obecnych naturalnie w mleku mamy.

Istnieją publikacje naukowe potwierdzające korzystny wpływ suplementacji nukleotydów na zmniejszenie biegunek u dzieci po spożyciu mieszanek mlekozastępczych, lepszych reakcji poszczepiennych związanych m.in. z wytwarzaniem większej liczby przeciwciał oraz innych komórek odpornościowych.

Ciekawe wnioski płyną także z badań na niemowlętach urodzonych o czasie, ale z poważnym wewnątrzmacicznym opóźnieniem wzrostu. Te z nich, które otrzymywały mieszanki mlekozastępcze z dodatkiem nukleotydów miały lepszy metabolizm tłuszczów, sprawniej funkcjonujące jelita. Obserwowano również u nich lepszą odporność.

Dodatek oraz ilości nukleotydów w mieszanek mlekozastępczych regulują Dyrektywy Unijne. Dozwolone wartości nukleotydów na 100 kcal w przygotowanej mieszance wynoszą 5 mg w preparatach do początkowego karmienia niemowląt i w tzw. mleku następnym. W USA wartości te są wyższe – 16 mg na 100 kcal.

Nukleotydy dietetyczne na polskim rynku znajdziemy w produktach Norsa Pharma. Są to preparaty o bardzo wysokiej jakości z czystym składem. Wiele preparatów na rynku zawiera słabo oczyszczone mieszanki drożdżowe. Nuklotydy dietetyczne w produktach Norsa Pharma nie zawierają glutenu, a wiele z nich jest wegańskich (nie zawierają ani białek mleka krowiego, często także laktozy).

Laktoferin nucleo jest ciekawym preparatem zawierającym 5 nukleotydów z dodatkiem laktoferyny i witaminy C. Świetnie sprawdza się do suplementacji niemowląt, dzieci i dorosłych, którzy mają niedobory żelaza, anemię, wymagają dodatkowego wsparcia odporności.

W najbliższych dniach od 22.11.2023 do 28.11.2023 w ramach Black Week z kodem “kreatornia” wszystkie produkty można zakupić z rabatem 15% do 22.11.2023. Po tym czasie będzie nadal działał kod rabatowy „kreatornia”, ale obniży wartość zamówienia o 10%.

NUKLEOTYDY – ŹRÓDŁA I ZAPOTRZEBOWANIE

Nukleotydy, jak mam nadzieję już się domyślasz po dotychczasowej lektury, to nie jest żadna nowość. Ludzki organizm je produkuje, są zawarte w mleku matki, zjadamy je wraz z żywnością.

Po prostu przez wiele lat nie były tak intensywnie badane i wykorzystywane. Podobnie jak z witaminą D. Przez dziesiątki lat myśleliśmy, że jej produkcja przez skórę jest wystarczająca. Dziś wiemy, że suplementacja tej witaminy jest niezbędna niemal cały rok. Trzeba być po prostu otwartym na wiedzę i to co przynoszą kolejne doniesienia naukowe.

Wracając jednak do źródeł nukleotydów.

Człowiek od zawsze pozyskiwał je na dwa sposoby.

Za pomocą produkcji endogennej, czyli wewnętrznej w organizmie. Odbywa się to zasadniczo dzięki dwóm szlakom, których tu nie będę omawiać.
Dzięki spożyciu z żywnością, która zawiera nukleotydy.

Aktualnie trzecim sposobem stała się suplementacja nukleotydów dietetycznych jako element inteligentnego wsparcia pacjentów w nowoczesnej dietoterapii.

Przez wiele lat uważano, że produkcja endogenna i spożycie nukleotydów z żywnością, całkowicie zabezpieczają zapotrzebowanie na nie u osób zdrowych.

Okazuje się jednak, że w określonych sytuacjach nukleotydy stają się warunkowo niezbędne, a więc zapotrzebowanie na nie wzrasta, a dieta i produkcja endogenna nie pokrywają w całości tego zapotrzebowania.

Ma to miejsce w przypadku m.in.:

wyniszczenia pacjenta leczącego się przewlekle,
niedożywienia,
osłabienia związanego z rekonwalescencja po zabiegach chirurgicznych,
niedoborów odporności,
stosowaniu immunosupresji,
dużego osłabienie (przewlekłego stresu, tragedii życiowej),
różnego rodzaju infekcji.

Warto także zdawać sobie sprawę z tego, że diety eliminacyjne mogą wpływać na zmniejszoną podaż nukleotydów w żywności, a co za tym idzie na ich niewystarczające spożycie.

Skąd dokładnie pozyskać nukleotydy z żywności? Jakie produkty są w nie bogate?

Nukleotydy z żywności występują pod postacią nukleoprotein, czyli białek połączonych z kwasem nukleinowym. Białka zawarte są zarówno w produktach roślinnych jak i zwierzęcych, ale niestety nie w takim samym stopniu.

Nukleotydy, jak wspomniałam, są podstawowymi cząsteczkami budulcowymi DNA i RNA, a im wyższe stężenie DNA i RNA w żywności tym więcej w niej nukleotydów. W prostszy sposób wyjaśniając to samo mogłabym powiedzieć, że produkty “gęstsze”, bardziej zbite, z mniejszą zawartością wody w sobie mają także więcej nukleotydów niż np. zasobne w wodę i luźniejszą strukturę komórkową , owoce i warzywa.

Do produktów o wysokiej zawartości nukleotydów należą więc przede wszystkim:

mięso (wołowina, wieprzowina, jagnięcina, drób),
ryby i owoce morza,
orzechy i nasiona.

Średnią zawartość nukleotydów mają:

podroby,
mleko,
produkty mleczne,
sery,
jaja,
rośliny strączkowe,
grzyby.

Najmniej nukleotydów znajdziemy w owocach i warzywach oraz zbożach.

Po spojrzeniu na taką listę, łatwo dojść do wniosku, że diety eliminujące produkty odzwierzęce charakteryzują się niższym spożyciem nukleotydów z żywności. Być może to właśnie dla osób przebywających na dietach eliminacyjnych nukleotydy za jakiś czas zostaną uznane za warunkowo niezbędne? Czas pokaże.

NUKLEOTYDY DIETETYCZNE – KTO I W JAKIM CELU MOŻE JE SUPLEMENTOWAĆ?

Nukleotydy dietetyczne ze względu na swoje właściwości znajdują zastosowanie w dietoterapii i wsparciu pacjentów na bardzo wielu płaszczyznach. Trudno będzie omówić je wszystkie w ramach podstawowego artykułu, dlatego skupię się na wymienieniu głównych obszarów działania. Z czasem na blogu pojawią się kolejne, bardziej obszerne artykuły omawiające ich znaczenie kliniczne.

Nukleotydy dietetyczne – kto skorzysta na ich suplementacji?

Niemowlęta karmione mieszankami mlekozastępczymi, które nie zawierają nukleotydów. Można je wtedy dodać do mieszanki lub podać dziecku na łyżeczce. Wspierają funkcje odpornościowe, ale także znacznie usprawniają proces dojrzewania układu pokarmowego. Ma to ogromne znaczenie w kontekście odczuwanych przez maluchów dolegliwości żołądkowo-jelitowych.

Osoby narażone na przewlekły stres psychologiczny, a także stres oksydacyjny i stany zapalne. Badania wskazują, że długotrwała suplementacja nukleotydami może przyczyniam się do zmniejszenia posiomu kortyzolu i zwiększenia produkcji przeciwciał IgA, co zwiększa odporność na stres.

Dzieci w czasie obniżonej odporności organizmu lub zwiększonego ryzyka zachorowania np. w okresie jesienno-zimowym, zwłaszcza uczęszczające do placówek oświatowych, żłobka.

A także wszyscy, którzy chcą zadbać o odporność organizmu by po prostu mniej chorować. Zarówno dorośli, jak i dzieci. Nukleotydy zadbają tu o przywracanie i wspieranie lepszych funkcji obronnych komórek oraz łagodzenie nieprawidłowych reakcji układu immunologicznego.

Osoby, które przeszły poważne infekcje, urazy lub operacje, zabiegi z naruszeniem ciągłości tkanek. Nukleotydy wspierają szybszą odbudowę i regenerację komórek, tkanek i układu odpornościowego. Dodatkowo wspierają odzyskiwanie funkcji neurologicznych np. wspierając podrażnione podczas zabiegów nerwy (przykładem może być proste usunięcie ósemek, które często przebiega z podrażnieniem nerwów).

Wszyscy, którzy zmagają się z problemami jelitowymi, z uwagi na to, że nukleotydy pomagają zregenerować jelita. Komórki jelita cienkiego, enterocyty, szybko się dzielą i potrzebuję dużo energii do naprawy po infekcjach, urazach czy w niedożywieniu. Skorzystają tutaj także osoby z zespołem jelita nadwrażliwego (ZJD), osoby po przeszczepie jelit, z chorobami zapalnymi jelit, z celiakią, z zespołem złego wchłaniania.

Dodatkowo nukleotydy dietetyczne będą działały korzystnie:

w stanach dysbiotycznych/nieszczelnych jelitach wspierając dodatkowo wzrost dobroczynnych Bifidobakterii, przez co mają wpływ na mikrobiotę jelitową i uszczelnianie bariery jelitowej oraz zmniejszone ryzyko przerostów grzybiczych,
w trakcie i po kuracjach antybiotykowych (antybiotyk toksycznie działa na komórki jelitowe- enterocyty + “wybija” dobre bakterie),
we wsparciu po infekcjach przebiegających z biegunkami np. rotawirusowymi,
u sportowców lub amatorów intensywnie trenujących (nukleotydy zwiększą regenerację i odbudowę mięśni, a w związku z tym, że są najpierw transportowane do wątroby, wspierają syntezę białka w pierwszej kolejności co może mieć korzystny wpływ na kompozycję ciała – przewagę mięśniową),
w regeneracji i wsparciu wątroby – sprawdzą się więc u osób z niealkoholowym i alkoholowym stłuszczeniu wątroby, osób, które przewlekle przyjmują wiele leków, a ich wątroba wymaga wsparcia z tego tytułu,
u dzieci, które z racji bycia dziećmi 🙂 rozwijają się bardzo szybko, nukleotydy wspierają funkcje neurologiczne zarówno u dzieci zdrowych jak i chorych,
w dietoterapii wspierającej dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi (autyzm, ADHD),
u osób, które przeszły infekcje Covid-19 i mają problemy m.in. z węchem i smakiem (nukleotydy potrafią pięknie regenerować te zmysły)
u seniorów,
w ramach przygotowania do zabiegów jak i po nich,
po poważnych wypadkach/urazach,
po incydentach sercowo-naczyniowych i udarach, w trychologii (wsparcie porostu włosów spowodowane m.in. przyczynami telegenowymi i androgenowymi).

Chciałabym też dodać kilka informacji o tym gdzie nukleotydy przyczyniły się do poprawy w zdrowiu i funkcjonowaniu pacjentów na podstawie kuluarowych dyskusji z innymi specjalistami, którzy je stosującą. Nie są więc to informacje zaczerpnięte z danych naukowych stricte, a z doświadczeń gabinetowych.

Nukleotydy pomagały:

w rozwoju mowy dziecka i lepszej z nim komunikacji,
wspierały motorykę małą i dużą (lepsza kontrola ruchów całego ciała, jak i ręki: świetny przykład tutaj),
podczas rehabilitacji mięśni i stawów,
przy moczeniu nocnym dzieci i wsparciu czucia głębokiego,
w alergiach (ustępowały niektóre ich objawy, wysypki, egzemy, poprawiał się ogólny stan skóry, przy zastosowaniu omega-3 jednocześnie znaczna poprawa w stanie skóry atopowej u dzieci),
u dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej,
w problemach z koncentracją i pamięcią,
w refluksie żołądkowo-jelitowym.

BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA NUKLEOTYDÓW

Nukleotydy są związkami bardzo bezpiecznymi. Ich suplementacja jest jednak przeciwwskazana u osób z podwyższonym kwasem moczowym, czyli w zdiagnozowanej dnie moczanowej i w nietolerancji fosfolipidów. W dnie moczanowej należy ograniczać podaż puryn, ponieważ niektóre nukleotydy dietetyczne są ich źródłem.

W przypadku produktów Norsa Pharma w dnie moczanowej bezpieczny będzie preparat Nucleoplex, który zawiera pitymidyny, czyli cytydynę i urydynę. Nie zawiera puryn. Produktami purynowo-pirymidynowe są Laktoferin nucleo, Nucleobutin Forte, Collagen nucleo i Nucleozin Complete.

Warto dodać, że podwyższone wartości kwasu moczowego mogą mieć miejsce nie tylko w sytuacji poważnej choroby. Często jest podwyższony po okresie intensywnego, nagłego odchudzania lub w przebiegu nagłej utraty masy ciała, u osób z insulinoopornością, z chorobami tarczycy, z niewyrównanymi zaburzeniami metabolicznymi.

W przypadku kobiet w ciąży z suplementacją nukleotydami, przy prawidłowym stężeniu kwasu moczowego, wstrzymałabym się do 2 trymestru. W myśl zasady, aby w pierwszym trymestrze nie wprowadzać do organizmu matki nic czego wcześniej nie stosowała, a co nie jest krytycznie niezbędne w tym czasie dla zdrowie jej i dziecka. Od 2 trymestru śmiało można włączać nukleotydy jeśli nie ma innych przeciwwskazań.

PODSUMOWANIE

Nukleotydy dietetyczne to podstawowe cegiełki życia, cząsteczki strukturalne kwasów nukleinowych DNA i RNA. Biorą udział w metabolizmie lipidów, białek i węglowodanów. Bez tych cegiełek budulcowych organizm człowieka nie byłby w stanie funkcjonować prawidłowo. Nie byłby w stanie podejmować kluczowych procesów fizjologicznych.

Nukleotydy dietetyczne są uznane za warunkowo niezbędne w konkretnych sytuacjach m.in. osłabienia organizmu, stanów rekonwalescencji, niedożywienia, szybkiego wzrostu, obniżenia odporności.

Suplementacja nukleotydami dietetycznymi jest elementem nowoczesnej dietoterapii wspierającej pacjentów w różnych stanach wymagających kompleksowej opieki nad ich zdrowiem.

Artykuł powstał w ramach współpracy ambasadorskiej z Norsa Pharma.

NUKLEOTYDY – INNE KLUCZOWE FUNKCJE W ORGANIZMIE

NUKLEOTYDY W MLEKU KOBIECYM – NIEZWYKŁE WŁAŚCIWOŚCI MLEKA DZIĘKI NIEZWYKŁYM SKŁADNIKOM

NUKLEOTYDY – ŹRÓDŁA I ZAPOTRZEBOWANIE

NUKLEOTYDY DIETETYCZNE – KTO I W JAKIM CELU MOŻE JE SUPLEMENTOWAĆ?

BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA NUKLEOTYDÓW

PODSUMOWANIE

BIBLIOGRAFIA

Autor: Kamila

Nukleotydy dietetyczne to cegiełki życia. Kto skorzysta na ich suplementacji?

NUKLEOTYDY – INNE KLUCZOWE FUNKCJE W ORGANIZMIE

NUKLEOTYDY W MLEKU KOBIECYM – NIEZWYKŁE WŁAŚCIWOŚCI MLEKA DZIĘKI NIEZWYKŁYM SKŁADNIKOM

NUKLEOTYDY – ŹRÓDŁA I ZAPOTRZEBOWANIE

NUKLEOTYDY DIETETYCZNE – KTO I W JAKIM CELU MOŻE JE SUPLEMENTOWAĆ?

BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA NUKLEOTYDÓW

PODSUMOWANIE

BIBLIOGRAFIA

Autor: Kamila

Te wpisy również Cię zainteresują: