Probiotyki – czy mają wpływ na nasze zdrowie, na funkcjonowanie układu immunologicznego? Cóż zachowanie sprawnego układu odpornościowego wpływ ma wiele czynników, do których zaliczyć można prawidłowo zbilansowaną dietę oraz regularną aktywność fizyczną. Nie można zapominać jednak o tym, że z prawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego ściśle powiązane są jelita. To właśnie mikroflora jelitowa ma wpływ na usprawnianie i wzmacnianie odpowiedzi immunologicznej. Zatem konieczne jest codzienne dostarczanie bakterii probiotycznych oraz prebiotyków wraz z pokarmami. Bakterie probiotyczne są również istotnym czynnikiem w zapobieganiu wystąpieniu nowotworów, w leczeniu zaparć oraz ochronie organizmu przed chorobami autoimmunologicznymi.
Probiotyki
Sama nazwa wywodzi się od słowa „pro bios”, które oznacza „dla życia”. Probiotyki są żywymi mikroorganizmami. Regularne ich spożywanie przyczynia się do utrzymania równowagi mikroflory jelitowej, a dzięki temu do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego jak również całego organizmu. Właściwości probiotyczne mają bakterie kwasu mlekowe z rodzaju Lactobacillus oraz Bifidobacterium i drożdże Saccharomyces boulardii.
Dlaczego tak istotne jest spożywanie probiotyków?
W przewodzie pokarmowym człowieka znajdują się bakterie, które są korzystne dla zdrowia. Nazywa się je florą jelitową. Każde zaburzenie tej flory, które może być spowodowane m.in. przez nieprawidłową dietę, nadmierny stres, stosowanie antybiotyków, występujące jednostki chorobowe, niekorzystnie oddziałuje na funkcjonowanie organizmu. Dlatego tak istotne staje się regularne dostarczanie bakterii probiotycznych do organizmu w celu właśnie zachowanie równowagi flory jelitowej.
Bakterie probiotyczne wykazują szereg pozytywnych oddziaływań na organizm człowieka.
- Chronią organizm przed bakteriami chorobotwórczymi oraz walczą z nimi o substancje odżywcze.
- Wspomagają trawienie.
- Zwiększają wchłanianie składników mineralnych (żelaza, wapnia oraz fosforu).
- Są odpowiedzialne za produkcję witamin z grupy B oraz witaminy K, która jest istotna w procesie krzepnięcia krwi.
- Mają wpływ na wzmożone wydalanie cholesterolu z jelit.
- Chronią organizm przed wystąpieniem chorób autoimmunologicznych. Są to choroby, w których układ odpornościowy skierowany jest przeciwko własnemu organizmowi. Przykładem jest cukrzyca typu 1.
- Usprawniają pracę układu odpornościowego. Stymulują produkcję limfocytów T i limfocytów B oraz makrofagów i komórek NK.
- Obniżają ilość enzymów fekalnych, które odpowiedzialne są za przemianę prokancerogenów w kancerogeny (substancje sprzyjające powstawaniu nowotworów). Zatem probiotyki mają wpływ na hamowanie nowotworów.
- Zmniejszają szansę na tworzenie się nitrozoamin (związki o silnym działaniu rakotwórczym) poprzez wychwyt azotynów.
- Zawierają beta-galaktozydazę, która bierze udział w procesach rozpadu laktozy, cukru mlecznego.
- Produkują substancje bakteriostatyczne i bakteriobójcze.
- Przeciwdziałają zaparciom.
- Mogą również być stosowane w profilaktyce zapaleń układu moczowo-płciowego.
- Istnieją również przypuszczenie mówiące o tym, że probiotyki mogą przyczyniać się do spadku ciśnienia krwi.
- Dostarczają energię komórkom jelita, która jest potrzebna w celu regeneracji ściany jelita.
- Posiadają możliwość zwalczania bakterii Helicobacter pylori. To właśnie ta bakteria jest odpowiedzialna za wrzody żołądka oraz dwunastnicy.
- Probiotyki warto stosować przy biegunce poantybiotykowej, ostrej oraz podróżnej jak również w przypadku alergii pokarmowych.
- Wpływają na lepsze samopoczucie.
Aby jednak bakterie probiotyczne mogły spełniać swoje funkcje powinno być ich co najmniej 1milion/1cm 3 produktu.
W jakich produktach probiotyki występują naturalnie?
Źródła probiotyków w żywności: sfermentowane produkty mleczne (jogurt naturalny, kefir, maślanka, zsiadłe mleko), kiszone warzywa oraz owoce, kiszona kapusta, ciasta na zakwasie, piwo oraz wino. Oczywiście możesz również samodzielnie przygotować produkty, które będą zawierały probiotyki. Wystarczy poddać warzywa procesowi kiszenia dokładnie tak samo jak robiły to nasze Babcie lub przygotować domowy kefir lub jogurt naturalny. Osoby, które nie mogą spożywać mleka krowiego lub świadomie odrzuciły go ze swojej diety, również takie produkty mogą przygotować używając do tego celu mleka kokosowego.
Prebiotyki
Są one składnikami pożywienia, ale Uwaga ! nie są one trawione w przewodzie pokarmowym. Stanowią pożywkę dla PROBIOTYKÓW. Wpływają na wzrost kwasowości treści jelitowej przez co hamują rozmnażanie się bakterii chorobotwórczych.
Najczęściej stosowane prebiotyki to inulina oraz fruktooligosacharydy. Znaleźć można je naturalnie w takich produktach jak cebula, czosnek, pomidor, banan, pszenica oraz jęczmień, cykoria, karczochy i szparagi.
Synbiotyki
Jest to połączenie probiotyku z prebiotykiem.
Oczywiście, zarówno probiotyki jak i prebiotyki i synbiotyki można kupić w aptece w formie tabletek.
Który szczep probiotyczny i w jakim celu?
Lactobacillus rhamnosus GG (LGG) i Saccharomyces boulardi
- Te szczepy probiotyków zapobiegają lub jeśli już wystąpi to skracają okres trwania biegunek zarówno infekcyjnych jak i poantybiotykowych.
Lactobacillus rhamnosus GG (LGG)
- Ten szczep probiotyków dodatkowo zmniejsza również ryzyka pojawienia się atopowego zapalenia skóry.
Lactobacillus casei
- Łagodzi alergię na pyłki traw.
Enterococcus faecalis
- Korzystnie wpływają na pracę układu immunologicznego.
Enterococcus faecium SF68, Streptococcus thermophilus, Saccharomyces boulardii
- Obniża ryzyka pojawienie się biegunki związanej z zażywaniem antybiotyków.
Lactobacillus bulgaricus
- Ułatwia rozkład laktozy
Lactobacillus plantarum DSM 9843
- Stosowany przy wystąpieniu zaburzeń motorycznych jelit.
Lactobacillus lactis DN -173 010
- Wywiera korzystny wpływ w leczeniu zaparć czynnościowych.
Escherichia Coli
- Jej stosowanie wywiera korzystny wpływ na w przypadku występowania dwóch jednostek chorobowych: wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz choroba Leśniewskiego-Crona
Kilka rad dotyczących tego, jak włączyć produkty zawierające probiotyki i prebiotyki do codziennego jadłospisu?
- Spożywaj jogurt naturalny zarówno na słodko jak i na słono. Możesz połączyć go z owocami i orzechami, jak również zrobić sałatkę z pomidorów z dodatkiem drobno pokrojonej cebuli.
- Spożywaj czosnek. Oprócz tego, że zawiera on prebiotyki, jest również świetnym produktem, który wzmocni Twoją odporność.
- Banan świetnie sprawdzi się jako składnik koktajli. Możesz połączyć go ze szpinakiem oraz kiwi lub z jarmużem i sokiem z cytryny. Możesz przygotować sobie również jogurt bananowy lub dodać go do owsianki.
- Kefir możesz spożywać jako produkt samodzielny lub przygotować z niego deser, łącząc z żelatyną, a następnie dekorując świeżymi owocami.
- Spożywaj surówki, szczególnie te z kiszonej kapusty (pamiętaj kiszonej, a nie kwaszonej!). Najlepsze surówka z kapusty kiszonej to ta, połączona ze startą marchwią oraz jabłkiem, skropiona olejem lnianym, posypana natką pietruszki. Świetnie komponuje jako składnik dodatkowy do ryb.
KONCENTRATY NAPOJÓW PROBIOTYCZNYCH DAY JOY
Są to napoje dostarczające cennych dla zdrowia bakterii probiotycznych. Przygotowywane w wyniku naturalnego procesu fermentacji. Nie zawierają dodatków, w postaci barwników, cukru, aromatów. Dostępne jest kilka rodzajów tychże koncentratów napojów probiotycznych:
• CHMIEL
• GŁÓG
• TOPINAMBUR
• OWOCE LASU
• MIĘTA
Takie preparaty powinny stać się elementem stałym w codziennym prawidłowym żywieniu. Mogą je spożywać osoby zdrowe jak również osoby nietolerujące laktozy, osoby z cukrzycą lub stosujące dietę bezglutenową. Preparaty koncentratów napojów probiotycznych polecane są również dzieciom, po ukończeniu 3 roku życia. Szczególnym okresem, w którym następuje konieczność stosowania probiotyków jest okres przyjmowania antybiotyków oraz okres po chemioterapii.
Jeśli podabał Ci się ten wpis, chcesz dostawać powiadomienia o kolejnych oraz prezent zapisz się na mój newsletter poniżej. Zero spamu! Daj znać w komentarzu czy ten wpis Ci w czymś pomógł, wyjaśnił? Chętnie odpowiem na Twoje pytania.
Autor: Dagmara Dobrowolska
BIBLIOGRAFIA
- Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Warszawa: PZWL; 2014.
- Jach Monika, Łoś Renata, Maj Maciej, Malm Anna. Probiotyki – aspekty funkcjonalne i technologiczne. POST. MIKROBIOL., 2013, 52,2, 161-170.
- Kapka-Skrzypczak L, Niedźwiecka J, Wojtyła A, Kruszewski M. Probiotyki i prebiotyki jako aktywny składnik żywności funkcjonalnej. Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism 2012, 18, 2, 79-83.
- Mojka K. Probiotyki, probiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje. Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 541-549.
- Nowak Adriana, Śliżewska K, Libudzisz Z. Probiotyki – historia i mechanizmy działania. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 4 (71), 5-19.
- Jach Monika, Łoś Renata, Maj Maciej, Malm Anna. Probiotyki – aspekty funkcjonalne i technologiczne. POST. MIKROBIOL., 2013, 52,2, 161-170.