Z pierwszej części wpisu o nawykach kluczowych mogliście się dowiedzieć, że główną rolę w wykształcaniu takich nawyków odgrywa regularność. Kiedy udaje nam się przezwyciężyć swoje słabości i pokonać pokusy jesteśmy w stanie, niezależnie od okoliczności czy nastroju, wykonać założony plan. Regularne uprawianie sportu często staje się nawykiem kluczowym, który wpływa również na wykształcenie innych prozdrowotnych zachowań, poprawę relacji z ludźmi czy wzrost efektywności w pracy.
Takim kluczem do zmiany swoich żywieniowych nawyków jest zapisywanie wszystkiego co zjadamy i wypijamy. W badaniu opublikowanym w 2008 roku poproszono grupę 1685 osób z nadwagą lub otyłością o notowanie zjadanych posiłków co najmniej przez 1 dzień w tygodniu. Początkowo uczestnicy badania zapominali o notowaniu. Jednak z czasem dla części grupy zapisywanie tego co zjadają stało się nawykiem, a niektórzy zaczęli robić to częściej niż raz w tygodniu. Osoby, które codziennie notowały co zjadły, zrzuciły średnio dwa razy więcej kilogramów niż osoby, które robiły to rzadziej.
Dlaczego tak się stało? Otóż osoby notujące zaczęły analizować swoje dzienniczki, co pomogło im dostrzec powtarzalność niektórych zachowań i popełniane błędy, a kiedy już wiemy co robimy źle, łatwiej jest to naprawić.
Kolejny przykład nawyku kluczowego to codzienne ścielenie łóżka. Osoby, które robią to codziennie rano (a mało znam takich ;)) mają lepsze samopoczucie i lepiej kontrolują wydawanie pieniędzy.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku zwyczaju wspólnego jadania kolacji. Wykazano, że dzieci pochodzące z takich rodzin lepiej radzą sobie w szkole, są stabilniejsze emocjonalnie i maja wyższą samoocenę. Chociaż, może w tym przypadku określone wartości wyznawane przez członków rodziny sprawiają, że wspólny posiłek jest po prostu dla nich ważny i to właśnie te wartości wpływają na kształtowanie się zachowań i osobowości dzieci? Ja bym się tu zastanowiła co jest przyczyną, a co skutkiem.
Wszystkie wyżej przedstawione przykłady nawyków kluczowych zostały opisane w książce „Siła nawyku” Ch. Duhigga, którą osobiście bardzo polecam. W książce możecie tez znaleźć bardziej spektakularne przykłady nawyków kluczowych. Jeden z nich dotyczy firmy Alcoa wytapiającej aluminium i jej ówczesnego dyrektora generalnego Paula O’Neilla, który wprowadził kluczowy nawyk bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo to wspólny mianownik dla zarządzających firmą i pracowników fabryk, bo każdemu na nim zależy – dla kadry zarządzającej brak wypadków to brak nieprzepracowanych dni z powodu urazów i wysokie morale, a dla pracowników zachowanie zdrowia. Wspólna praca nad poprawą bezpieczeństwa pozwoliła na zmiany w firmie, które wcześniej nie były akceptowane przez jedną lub drugą ze stron. Wprowadzono indywidualny pomiar wydajności pracy, na co wcześniej nie zgadzały się związki zawodowe, aby móc wychwycić punkty w procesie produkcji, które stanowią zagrożenie dla pracowników. Menedżerowie z kolei zgodzili się, aby umożliwić pracownikom samodzielne wyłączanie linii produkcyjnej, kiedy tempo zacznie ich przerastać, bo to zapobiegało ewentualnym wypadkom. Co więcej każdy uraz w krótkim czasie miał być zgłaszany dyrektorowi generalnemu, a więc sposób komunikacji w firmie między pracownikami poszczególnych szczebli musiał ulec poprawie. Kolejnym krokiem mającym poprawić bezpieczeństwo podczas pracy w fabryce było umożliwienie pracownikom bezpośredniego kontaktu z dyrektorem generalnym, w celu zgłaszania niestosowania się kierowników do zasad bhp. Spowodowało to jednak, że pracownicy zaczęli rozmawiać nie o wypadkach, a o swoich pomysłach na usprawnienie funkcjonowania fabryki. Te wszystkie działania oraz kilka innych przyczyniły się nie tylko do zminimalizowania urazów doznawanych przez pracowników, ale znacząco wpłynęły na wydajność pracy i jakość produktów, co przełożyło się na znaczny wzrost zysków Alcoa.
Nawyki kluczowe, niezależnie od tego czy pomagają nam czy wielkim korporacjom, niosą ze sobą niezwykłą moc – zmieniają obszary, które z pozoru nie maja nic wspólnego z danym nawykiem. Istnieje tu tylko jedna trudność – jak je zidentyfikować? Niezbędna do tego jest znajomość zasad jak działają nawyki oraz kreatywność i intuicja, aby móc tę wiedzę przełożyć na praktykę.
Daria Nikołajuk
